Hormoon en vruchtbaarheidstesten
Bij een kinderwens of het uitblijven hiervan zijn verschillende hormoon en vruchtbaarheidstesten mogelijk. Deze kunnen inzicht geven in de mate van vruchtbaarheid of wanneer de ovulatie/eisprong plaatsvindt. We bespreken de mogelijkheden van zowel thuistesten en testen die door een arts gedaan kunnen worden.
Wat zegt een vruchtbaarheidstest?
Vruchtbaarheidstesten kunnen zowel worden gedaan door vrouwen met een kinderwens als door vrouwen die duidelijkheid willen over hun eigen vruchtbaarheid. Het is een bloedtest die de hormonen bepaalt die verantwoordelijk zijn voor de vruchtbaarheid.
Laat je eierreserve bepalen door middel van hormoontesten
Elke vrouw heeft slechts een beperkt aantal eitjes beschikbaar. Naarmate de leeftijd vordert, raakt het contingent van bevruchte eitjes steeds meer uitgeput. De kans om zwanger te worden neemt daarom snel af met het ouder worden. Jonge vrouwen kunnen ook om verschillende redenen vroeg in de menopauze komen, zoals door endometriose. Om deze reden is het belangrijk om tijdig op de hoogte te zijn van iemands vruchtbaarheid.
Het anti-mullerian hormoon als maat voor vruchtbaarheid
Informatie over de eicelreserve wordt geleverd door de zogenaamde anti-Mülleriaanse hormoon, die ongeveer aangeeft hoeveel eicellen er nog in het lichaam van de vrouw aanwezig zijn. Hieruit kan worden afgeleid hoeveel tijd de vrouw nog heeft om haar kinderwens te vervullen. De waarde maakt ook een prognose voor het succes van geassisteerde voortplanting mogelijk. De AMH-normaalwaarde bij vrouwen ligt tussen 1 en 5 ng/ml bloed. Vanaf het 30e levensjaar neemt de concentratie AMH in het bloed continu af. Waarden lager dan 1 geven aan dat de ovariële functie is aangetast.
De Ovarscore-test
Een verwante test is de Ovarscore-test, die is ontworpen om een vrouw te laten zien hoeveel vruchtbare jaren ze nog heeft. Met behulp van een echografisch onderzoek kan een arts jouw ovariële reserve beoordelen. De arts zal echter alleen de follikels zien die beschikbaar zijn in de huidige cyclus. Een langetermijnprognose voor de vruchtbaarheid van een vrouw is met deze test niet mogelijk.
Hoe werkt een vruchtbaarheidstest?
In de meeste gevallen wordt de vruchtbaarheidstest uitgevoerd in de loop van een gewenste zwangerschap. Als het begeerde babygeluk na zes tot twaalf maanden niet uitkomt, is het raadzaam om een gynaecoloog of een fertiliteitscentrum te raadplegen. Eerst wordt er een check-up of anamnese gedaan. De arts zal je vragen stellen over de volgende punten:
•Fysieke conditie
• Regelmaat van de cyclus
• Chronische ziekten en tijdelijke infecties
• Pogingsperiode
• Eerdere zwangerschappen
De vruchtbaarheidstest voor vrouwen bestaat uit een bloedonderzoek en echo’s. Terwijl de echobeelden de hoeveelheid follikels controleren, gaat de bloedtest vooral over hormonen. Bijkomend wordt onderscheid gemaakt tussen de AMH basiscontrole eicelreserve en een uitgebreide vruchtbaarheidstest.
Welke hormonen worden onderzocht in een vruchtbaarheidstest?
Terwijl de AMH Basis Check alleen gericht is op het anti-Müller hormoon, vraagt de vruchtbaarheidstest een volledige analyse van de volgende hormonen:
• TSH: maakt het mogelijk conclusies te trekken over de schildklierfunctie. Hypothyreoïdie kan de vrouwelijke cyclus beïnvloeden en de conceptie belemmeren.
• FSH: Een laag FSH-gehalte is een indicator van verminderde vruchtbaarheid. Omdat FSH de rijping en ontwikkeling van het ei bevordert, kunnen onregelmatigheden de vruchtbaarheid beïnvloeden.
• Estradiol (E2): estradiol wordt geproduceerd in de eierstokken en is gerelateerd aan FSH. De twee hormonen bepalen de eierstokfunctie.
• LH: dit hormoon is verantwoordelijk voor de ovulatie en de menstruatiecyclus. Als de niveaus buiten het normale bereik liggen, kan de rijping van de eitjes mislukken.
• Testosteron: bij polycysteus ovariumsyndroom (PCOS), kunnen de testosteronniveaus uit de hand lopen en de cyclus beïnvloeden.
• Prolactine: als het niveau niet in het normale bereik ligt, kunnen cyclusstoornissen optreden. Tijdens het geven van borstvoeding draagt prolactine bij aan de productie van melk en kan het de eisprong onderdrukken.
Kan ik thuis een hormoontest doen?
Ondertussen kan een vruchtbaarheidstest voor vrouwen ook worden gekocht bij de apotheek of drogisterij. De test kan thuis worden uitgevoerd en geeft snel resultaat. Het kan echter niet worden gebruikt om de vruchtbare cycli te bepalen: het bepalen van het cyclus, noch de hoeveelheid eitjes. De zelftests geven alleen informatie over of de eisprong plaatsvindt en wanneer de vrouw haar vruchtbare dagen heeft.
Vruchtbaarheidstest thuis met laboratoriumonderzoek
Ondertussen zijn er ook hormoontesten op de markt die thuis kunnen worden gedaan en vervolgens naar het laboratorium worden gestuurd voor evaluatie. Dit geeftje een gedetailleerd vruchtbaarheidsprofiel, informatie over je eierreserve en een beoordeling van uw vruchtbaarheid op basis van jouw leeftijd.
Wanneer moet een vruchtbaarheidstest worden uitgevoerd?
Vruchtbaarheids- of hormoontesten zijn meestal de eerste stap wanneer paren er niet in slagen om zwanger te worden, ondanks onbeschermde geslachtsgemeenschap. Ze kunnen ook worden gebruikt wanneer vrouwen hun ovariële reserve willen laten controleren om zo nodig te beslissen over sociale bevriezing. De vruchtbaarheidstest geeft relatief betrouwbare resultaten over hoeveel bevruchtbare eitjes er in het lichaam aanwezig zijn en hoeveel tijd er nog resteert tot de menopauze. Daarnaast kunnen hormonale aandoeningen zoals het PCO-syndroom worden gediagnosticeerd. Het bepalen van schildklierniveaus kan helpen bij het vinden van de oorzaken van een onvervulde kinderwens.
Wat kost een vruchtbaarheidstest voor vrouwen?
Als je in het kader van een onvervulde kinderwens naar de huisarts gaat, kan hij of zij een hormoontest doen of in het kader van een vruchtbaarheidsbehandeling bestellen. De vruchtbaarheidstest is dan gratis en wordt vergoed door de zorgverzekering. De kosten van ovulatietesten om vruchtbare dagen vast te stellen bedragen ongeveer 30 euro per maand. Een gedetailleerde hormoontest inclusief laboratoriumevaluatie kost ongeveer 120 tot 150 euro.
Is er ook een vruchtbaarheidstest voor mannen?
Een onvervulde kinderwens kan vele oorzaken hebben, die net zo goed bij de man kunnen liggen. Mannen kunnen een beperkte vruchtbaarheid hebben als het aantal zaadcellen laag is of als hun beweeglijkheid beperkt is. Mannen zijn in principe in staat om kinderen tot op hoge leeftijd te verwekken. Desalniettemin kan het aantal zaadcellen afnemen met toenemende leeftijd. Ook is het mogelijk dat de zaadcellen oxideren of het vermogen om te bevruchten om deze reden afneemt. Gewoonlijk wordt een spermiogram uitgevoerd voor de man op het kantoor van de uroloog. Een vers spermastaal wordt aan een laboratorium gegeven om onderzocht te worden op kwantiteit, kwaliteit, prestatie, behendigheid en vorm van het sperma. Er is ook een beperkte versie van de vruchtbaarheidstest voor mannen die thuis kan worden uitgevoerd.