Echo’s en onderzoeken tijdens je zwangerschap

Tijdens je zwangerschap krijg je te maken met verschillende echo’s en onderzoeken. Een aantal van deze echo’s worden standaard vergoed door je zorgverzekeraar. Er zijn ook onderzoeken die niet of gedeeltelijk vergoed worden. We bespreken met welke echo’s en onderzoeken je tijdens je zwangerschap te maken kunt krijgen. Ook geven we je een overzicht van wat ze precies inhouden, de kosten en de risico’s.

Welke echo’s krijg je tijdens je zwangerschap?

Een vrouw met een wettelijke zorgverzekering heeft recht op drie echo’s tijdens haar zwangerschap, rond de 10e, 20e en 30e week van de zwangerschap. Ook tijdens deze routinematige onderzoeken is het handig als de aanstaande ouders een duidelijk standpunt hebben of ze gebruik willen maken van prenatale diagnostiek, want als er afwijkingen worden geconstateerd, kan het nodig zijn om vervolgonderzoek te doen.

Tijdens de basisecho-onderzoeken controleert de arts:

• of het nu gaat om een ​​enkel kind of om meerdere kinderen
• of het kind zich overeenkomstig zijn leeftijd ontwikkelt?
• of er ontwikkelingsproblemen zijn?

Tijdens het tweede echografisch onderzoek kunnen zwangere vrouwen beslissen of ze een uitgebreid echografisch onderzoek willen ondergaan of niet. De arts, die hiervoor een aanvullende kwalificatie en speciale apparatuur nodig heeft, onderzoekt het hoofd, de nek, de romp, de borst en de rug. Alleen de geavanceerde, niet-invasieve en invasieve methoden zoals nekplooimeting en vruchtwaterpunctie, worden samengevat onder de term prenatale diagnostiek.

Prenatale onderzoeken tijdens je zwangerschap

De methoden van prenatale diagnostiek kunnen worden onderverdeeld in invasieve en niet-invasieve onderzoeken. Niet-invasieve onderzoeken vormen geen risico voor moeder en kind, maar geven geen desisieve diagnose, alleen kansen op ziekten of misvormingen. De invasieve methoden, die een interventie vereisen, geven nauwkeurigere resultaten, maar zijn altijd geassocieerd met een risico. Om deze reden worden ze meestal alleen gebruikt in het geval van een grote kans dat het kind een ziekte of handicap heeft die moet worden opgehelderd.

Niet-invasief diagnostisch onderzoek

Eerste trimester screening: nekplooimeting en bloedonderzoek (10e – 14e week van de zwangerschap)

Wat is het? Eerste trimester screening is een manier om de risico’s van een chromosoomafwijking zoals trisomie 21 te achterhalen. De screening bestaat uit de zogenaamde nekplooitransparantietest in combinatie met een bloedonderzoek. Een verdikte nekplooi en een verkort neusbeen en bepaalde hormoon- en eiwitwaarden kunnen wijzen op een chromosoomafwijking.

Welke informatie geeft de test? De screening in het eerste trimester geeft geen diagnose, maar informatie over de kans op een chromosoomafwijking, waarbij zowel de leeftijd van de zwangere vrouw als de duur van de zwangerschap in de uitslag worden meegenomen. Dit is echter gevoelig: een aanvankelijk opvallende bevinding blijkt in 96 van de 100 keer vals alarm te zijn. Omgekeerd blijven 10 van de 100 afwijkingen onopgemerkt.

Hoeveel kost het? De kosten variëren tussen de 120 en 200 euro. Als vuistregel worden ze niet gedekt door de ziektekostenverzekering, maar het kan de moeite waard zijn om te vragen.

Bloedonderzoek tweede trimester: risicoanalyse (mogelijk tot de 20e week)

Wat is het? In het bloedonderzoek van het tweede trimester kunnen bepaalde hormonen en eiwitwaarden informatie geven over trisomieën, een neuraalbuisdefect, een open rug of een niet-gesloten buikwand.

Welke informatie geeft de test? Net als bij screening in het eerste trimester wordt een statistisch risico bepaald. De test in het tweede trimester is echter minder nauwkeurig dan de screening in het eerste trimester.

Hoeveel kost het? Als het medisch noodzakelijk is, worden de kosten vergoed door de zorgverzekering, anders betaal je rond de 300 euro.

Orgaanecho en Doppler-echo (vanaf de 20e week)

Wat is het? In gespecialiseerde praktijken kan met hoge resolutie echografie vanaf de 13e week misvormingen worden opgespoord. Daarnaast is deze zogenaamde orgaanechografie ook aan te raden tussen de 20e en 22e week. De Doppler-echografie meet de bloedstroom tussen de bloedvaten van moeder en kind.

Welke informatie levert het onderzoek op? De onderzoeken geven informatie over afwijkingen in de orgaanontwikkeling en de aanvoer van het kind via de placenta. De betekenis van de onderzoeken is afhankelijk van verschillende factoren, zoals de ligging van het kind in de baarmoeder en de ervaring van de onderzoekende arts.

Hoeveel kost het? Als er een medische indicatie is, betalen de zorgverzekeraars de kosten. Anders liggen de kosten rond de 300 euro.

Genetische bloedtest voor chromosomale afwijkingen (vanaf de 10e week)

Wat is het? Voor de genetische bloedtest wordt bloed afgenomen bij de moeder, dat het erfelijk materiaal van het kind bevat. Het is bijzonder geschikt voor risicozwangerschappen van vrouwen ouder dan 35 jaar.

Welke informatie geeft de test? De DNA-fragmenten kunnen worden gebruikt om de kans op chromosoomafwijkingen zoals trisomie 21, trisomie 18 en trisomie 13 te bepalen. De resultaten zijn zeer betrouwbaar, maar geven geen honderd procent resultaat.

Hoeveel kost het? De kosten variëren tussen 130 – 540 €, afhankelijk van de behandelende arts. Bovendien wordt er ongeveer 50 – 60 € in rekening gebracht voor het consult en de bloedafname.

Invasief diagnostisch onderzoek

Chorionvlokkentest of placenta-punctie (11e tot 14e week)

Wat is het? Meestal wordt weefsel van de placenta verwijderd via de buikwand, zelden wordt de procedure via de vagina uitgevoerd.

Welke informatie levert het onderzoek op? De resultaten geven betrouwbare informatie over chromosomale afwijkingen en erfelijke ziekten.

Risico: Een placenta-punctie leidt bij één tot vier van de 200 zwangerschappen tot een miskraam.

Vruchtwaterpunctie (vanaf de 15e week)

Wat is het? De arts verwijdert vruchtwater met foetale cellen door de buikwand met behulp van een holle naald. Deze cellen worden vervolgens vermenigvuldigd en in het laboratorium onderzocht.

Welke informatie levert het onderzoek op? Vruchtwaterpunctie kan erfelijke ziekten, chromosomale afwijkingen en neurale buisdefecten opsporen.

Risico: Na een vruchtwaterpunctie krijgt één op de 200 vrouwen een miskraam.

Navelstrengpunctie, medisch genoemd cordocentese/chorocentese (vanaf de 18e week).

Wat is het? Er wordt bloed afgenomen uit de navelstreng van de baby. De procedure wordt uitgevoerd via de buikwand van de moeder.

Welke informatie geeft de test? De punctie van de navelstreng kan infecties, bloedarmoede, bloedgroepincompatibiliteit en chromosomale afwijkingen opsporen. Het wordt ook gebruikt om de abnormale resultaten van een vruchtwaterpunctie te valideren.

Risico: Een tot drie navelstrengpuncties op 100 resulteren in een miskraam.

Conclusie: Methoden van prenatale diagnostiek

Prenatale zorg maakt deel uit van het dagelijks leven in de operaties van gynaecologen. Echo’s, die worden betaald door zorgverzekeraars, geven informatie over de ontwikkeling van het ongeboren kind en kunnen eerste indicaties geven van ziekten en misvormingen. Als de zwangerschap normaal verloopt, zijn er meestal geen verdere onderzoeken nodig. Toch krijgen steeds meer zwangere vrouwen aanvullend onderzoek aangeboden als individuele gezondheidsdienst. Weeg de voordelen zorgvuldig af: niet-invasieve methoden geven geen duidelijke resultaten, maar alleen kansen. Onduidelijke resultaten kunnen ertoe leiden dat je ingrijpende beslissingen moet nemen. De vuistregel “zo weinig onderzoeken als nodig is” om aanstaande ouders te beschermen tegen onnodige onzekerheid.

Bron: Fertilly.com