Geïnduceerde lactatie voor duo-moeders

Geïnduceerde lactatie is lactatie die niet van nature voorkomt bij een moeder die zelf niet is bevallen, maar kunstmatig wordt ingeleid. Het is een populaire oplossing voor adoptieouders, maar ook duo-/mee-moeders en in het geval van lesbisch ouderschap. Borstvoeding is een van de belangrijkste elementen voor een goede ontwikkeling van het kind, maar lang niet in elke situatie mogelijk. Hoe werkt geïnduceerde lactatie nu precies en welke stappen omvat het proces? Hieronder lees je alles wat je moet weten over adoptief borstvoeden en hoe je eraan begint.

Adoptief borstvoeden en re-lactatie

Door de lactatie te laten induceren, kan je ondanks het feit dat je niet zwanger bent toch de moedermelkproductie op gang brengen. Dit wordt ook wel adoptief borstvoeden genoemd. Als het gaat om een situatie waarin een vrouw ooit melkproductie heeft gehad en die opnieuw wil stimuleren, spreken we van re-lactatie.

Mits de juiste ondersteuning en stappenplan kan de moedermelkproductie volledig opgebouwd worden. Steun uit de omgeving en correcte informatie zijn dan ook onmisbaar voor de persoon in kwestie. Ook het belang van een professionele en ervaren begeleider mag hierbij niet onderschat worden!

Hormonen achter geïnduceerde lactatie

Als een vrouw zwanger is, produceert haar lichaam een grotere hoeveelheid van de volgende hormonen:

• progesteron
• oestrogeen (in de placenta)
• prolactine (in de hypofyse in de hersenen)

Dit zijn hormonen die de borsten voorbereiden op het produceren van moedermelk. Zodra het kindje is geboren, daalt de hoeveelheid progesteron en oestrogeen, maar de prolactine blijft stijgen. Het resultaat: de moedermelkproductie komt op gang!

Hoewel dit een natuurlijk proces is, is het niet noodzakelijk om zwanger te zijn als je de melkproductie op gang wilt brengen. Bepaalde protocollen zijn speciaal ontwikkeld om de biologische veranderingen die zich tijdens de zwangerschap voordoen na te bootsen. Hormonen spelen hierbij natuurlijk een belangrijke rol.

Melkproductie opgang brengen

Is de melkproductie eenmaal op gang? Dan wordt er helemaal op basis van het principe van ‘vraag en aanbod’ melk aangemaakt. Het kindje heeft dus de leiding en bepaalt grotendeels wanneer de moeder melk aanmaakt en hoeveel. Zodra de baby begint te drinken, krijgen de hersenen van de moeder een signaal om meer oxytocine te produceren, het zogenaamde ‘knuffelhormoon’, dat ook een toeschietreflex in gang zet: de melk begint te stromen.

Twee factoren dragen bij aan een hogere moedermelkproductie: de aanmaak van oxytocine en het ledigen van de borst. Dat is waarom de meeste protocollen voor geïnduceerde lactatie en re-lactatie het gebruik van een professionele kolf aanraden.

Stappenplan voor geïnduceerde lactatie

Het opbouwen van de moedermelkproductie gebeurt doorgaans in drie stappen. De twee eerste zijn in feite optioneel en alleen nodig als het gaat om geïnduceerde lactatie of re-lactatie voor een pasgeboren baby na een periode zonder borstvoeding. Stap 3 is belangrijk als de baby begint aan te komen of wanneer je beslist om te gaan re-lacteren.

Stap 1: Voorbereiding

Tijdens stap 1 bereidt men de borsten voor op het geven van moedermelk door ze fysiek te stimuleren. Denk maar aan:

• handexpressie
• borstmassage
• stimulatie van de tepels

Men maakt bij deze fase eventueel gebruik van extra hulpmiddelen, zoals geitenkruid, dat meer borstweefsel helpt aanmaken. Ook een anticonceptiepil, weliswaar in aangepaste dosering, biedt een oplossing, eventueel in combinatie met domperidon. Op die manier bootst men de zwangerschap als het ware na.

Stap 2: De melkproductie opstarten

Je start de moedermelkproductie op door handexpressie of door af te kolven, minstens 8 tot 10 keer per dag, telkens gedurende 10 tot 15 minuten. Je maakt hierbij best gebruik van een dubbelzijdige elektrische kolf, want dan wordt de melkproductie het meest gestimuleerd. Volgens onderzoek is de aanmaak van moedermelk nog beter als men daarbij ook regelmatig borstmassage- en compressie geeft. Andere mogelijke hulpmiddelen zijn het gebruik van bepaalde productie bevorderende of galactogoge kruiden, zoals:

• alfalfa
• venkel
• fenegriek
• zaagpalm
• shatavari

Stap 3: Borstvoeding geven en de melkproductie op peil houden

De beste manier om de melkproductie gaande te houden? De borst regelmatig legen! Als de baby vaak aan de borst ligt en goed drinkt, is regelmatig voeding geven de meest doeltreffende manier om de melkproductie te stimuleren. Daarbij kan borstcompressie er tijdens het voeden voor zorgen dat het kindje nog langer en beter drinkt. Men kan ook eventueel gebruik maken van een borstvoedingshulpset om de productie te verhogen of de baby te helpen bij het drinken.

Het is eventueel mogelijk om een paar keer per dag extra af te kolven, bijvoorbeeld als de baby nog niet efficiënt drinkt. Ook in deze fase is het gebruik van galactogoge kruiden en producten een goed idee, mits samenspraak met een lactatiedeskundige of arts.

Op maat gemaakt lactatieprotocol

Er bestaan uiteenlopende lactatieprotocollen om de aanmaak van moedermelk te stimuleren of te relacteren. In de meeste gevallen maakt men hierbij gebruik van één of meerdere van bovengenoemde methodes. Het beste is misschien om te kiezen voor een op maat gemaakt protocol, door verschillende technieken te combineren. Hiervoor vertrouw je natuurlijk ook best op een lactatiedeskundige.

Een goed voorbeeld van zo’n protocol is de Newman-Goldfarbmethode, waarbij men de anticonceptiepil combineert met domperidon. Natuurlijk staat de wereld van de wetenschap niet stil en worden dit en andere protocollen regelmatig aangepast en bijgesteld, op basis van nieuwe onderzoeken en bevindingen.

Overweeg je om de pil, domperidon en geneesmiddelen te nemen voor re-lactatie of om de melkproductie te verhogen? Vraag dan zeker advies bij een lactatiedeskundige en/of een arts. Zo weet je waar je aan begint en geef je je kindje de borstvoeding en hulp die hij of zij nodig heeft.

Ervaring met geïnduceerde lactatie

Annemarie is lactatiekundige en gaf als mee-moeder zelf borstvoeding aan haar kindje. Je leest haar persoonlijke ervaring hier.

Bronnen:

• http://www.breastfeedingwithoutbirthing.com/
• https://lalecheleague.be/induceren-van-lactatie-en-relactatie/
• https://borstvoeding.com/aanverwant/relactatie/protocol-opwekken-moedermek/#:~:text=Als%20je%20moedermelk%20wilt%20produceren,)%2C%20dan%20kun%20je%20dat
• https://borstvoeding.com/aanverwant/relactatie/protocol-opwekken-moedermek#3
• http://www.asklenore.info/breastfeeding/induced_lactation/gn_protocols.shtml